Auteur: Ruben Buno Heslinga
Foto’s: Lena van der Wal en Marianka Pranger

Het Tiny House van Marjolein Jonker staat al sinds 2016 op Nederlandse bodem en sindsdien is er veel gebeurd in de ‘Tiny House’-wereld. Echter heeft Walden Studio na dit vermeende prototype geen nieuw Tiny House meer gerealiseerd. Ondanks enthousiasme van veel Tiny House liefhebbers is het nooit aan vervolg toegekomen.

Eind september 2017 leverden Bram Cremers en ik ons afstudeerproject in met als titel ‘Dromen over een gestandaardiseerd Tiny House’. Waarmee wij enerzijds verwezen naar de wens van liefhebbers om in een Tiny House te wonen en anderzijds de potentie voor Walden Studio om een Tiny House voor hen te ontwikkelen. Het afstudeeronderzoek was voor de opleiding Bouwkunde. Het doel van het afstudeeronderzoek was om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van een gestandaardiseerd Tiny House voor Walden Studio.

Een gestandaardiseerd Tiny House betekent dat een standaard in een product of proces wordt toegepast met als doel efficiëntie op het gebied van tijd of kosten. In de bouw betekent dit meestal dat er wordt gekeken naar het prefabriceren van een woning. Prefabricatie betekend dat het geheel of onderdelen van het gebouw worden vervaardigd in een fabriek, welke vervolgens op de bouw worden samengevoegd.

In het onderzoek hebben wij het Tiny House vanuit de architectuur en installatietechniek bekeken. De architectuur beschreef de sociale, functionele en esthetische aspecten van het ontwerp. De installatietechniek behandelde het gebruik en productie van water, elektriciteit en warmte.

Enquête
Een belangrijk onderdeel om tot een goed onderzoeksresultaat te komen was het bevragen van de mensen die graag in een Tiny House willen wonen, maar dat nog niet doen. Daarvoor hebben wij Tiny House Nederland benadert. De enquête die wij via hun sociale media hebben mogen verspreiden leverde veel op. De meest spraakmakend resultaten uit de enquête waren dat het merendeel van de respondenten:

  • een Tiny House voor 1 of 2 personen wil
  • een Tiny House wil kopen (en niet huren)
  • een Tiny House op wielen of staal wil
  • multifunctioneel meubilair, een rustgevende uitstraling, ecologische bouwmaterialen en vooral de ecologische voetafdruk belangrijk vindt
  • in een bepaalde mate zelfvoorzienend wil zijn
  • middels natuurlijke of duurzame bronnen wil verwarmen
  • bereid is om € 60.000,- te betalen voor een dergelijk Tiny House

Als ik de informatie van de Tiny House Nederland enquête van 17 augustus 2018 vergelijk met de informatie die wij hebben geanalyseerd, dan komen die erg overeen. Als motivaties worden dezelfde thema’s benoemd, de spreiding van leeftijd komt overeen en het percentage dat zelfvoorzienend wil zijn is ongeveer gelijk.

Zelfvoorzienend

Wat opviel toen wij het thema zelfvoorzienend behandelde was dat is dat het vaak wordt gezien als een zwart-wit begrip. Of je bent wel of je bent niet zelfvoorzienend. Maar eigenlijk is het meer een grijs gebied. Je kan namelijk spreken van een mate van zelfvoorzienend. Wij vinden het belangrijk dit te onderstrepen, omdat ons opviel dat er vaak zwart-wit over wordt gesproken. We spreken van een mate van zelfvoorzienend, omdat we in Nederland tegenwoordig de luxe van meerdere voorzieningen, maar ook een goed functionerend netwerk hebben. Dat betekent dat wij kunnen kiezen voor welke voorzieningen wij wel of niet op het netwerk aangesloten zijn. Voorbeelden van voorzieningen zijn drinkwater, riolering, elektriciteit en warmte.

Tegenwoordig zijn er verschillende mogelijkheden om je eigen voorzieningen te verzorgen. Bekende voorbeelden daarvan zijn: zonnepanelen voor elektriciteit, zonnecollectoren om warmte op te wekken of een minder bekend voorbeeld is een helofytenfilter om water te zuiveren. Deze voorzieningen zijn soms simpel toe toepassen, maar ook vaak groter en/of duurder. Het kan dus voorkomen dat het system dat je kiest je niet volledig in je behoefte kan voorzien. Voor de laatste beetjes (op piekmomenten) zal je dan moeten terugvallen op het netwerk. Je krijgt dan een systeem dat ernaar streeft zichzelf te voorzien zo vaak als dat kan, maar dat niet volledig lukt. In ons onderzoek hebben wij dat ‘deels zelfvoorzienend’ genoemd.

Op die manier kan je naar een voorziening kijken, maar ook naar het gehele systeem. Wanneer je naar het gehele systeem kijkt en ervoor kan zorgen dat je geen aansluiting op het netwerk meer hebt, dan spreek je volgens ons over een ‘volledig zelfvoorzienend’ systeem. Iets wat lastig klinkt, maar haalbaar is.

In ons onderzoek zochten wij dat uit. Wat wij vaststelden was dat het mogelijk is. Maar, dat het bewust omgaan met het water-, elektriciteit- en warmteverbruik en dat verbruik zoveel mogelijk reduceren essentieel is. Een Tiny House zorgt er al voor dat je niet veel verbruikt, waardoor het nog haalbaarder wordt om volledig zelfvoorzienend te leven in een Tiny House.

Ontwerpen
Voor het ontwerpen van een Tiny House konden wij met literatuur vast stellen dat in ieder geval zes aspecten belangrijk zijn. Wanneer je deze afloopt ben je al een heel eind in het ontwerpen van een Tiny House. Deze aspecten zijn:

  • onderstel
  • gebouwvorm
  • gevelopeningen
  • dimensionering
  • materialisering
  • interieur

Het onderstel verwijst naar datgene waarop je je Tiny House bouwt, bijvoorbeeld op wielen of op een fundering. In ons onderzoek concludeerden wij dat de (gebouw)vorm van een Tiny House voornamelijk door het dak wordt bepaald. Het maken van verstandige keuzes met betrekking tot oriëntatie, helling en oppervlakte van het dak zijn daarbinnen weer belangrijk. Gevelopeningen zijn de ramen en deuren. De dimensionering verwijst naar de maten van het Tiny House, zowel de maten van de binnenzijde als de buitenzijde van het Tiny House. Het interieur gaat natuurlijk over de meubels, maar ook over de functies in het Tiny House. Met functies verwijzen naar bijvoorbeeld een keuken, badkamer, slaapruimte, woonruimte, enzovoort. Het interieur gaat er dus om waar in het Tiny House je de meubels en functies plaatst. Zoals gezegd ben je een heel eind in het ontwerpen van een Tiny House als je deze punten afloopt.

Resultaat
Wij zijn blij dat we vorig jaar september ons afstudeerproject hebben afgerond en daarmee onze bachelor studie hebben voltooid. Met dank aan Walden Studio voor het delen van ervaringen, ontwerp-kennis en onderzoek-kennis. Natuurlijk ook Tiny House Nederland die ons in staat hebben gesteld om zoveel Tiny House liefhebbers te bereiken. En uiteraard ook hen, die ons hebben geholpen met het invullen van de enquête om inzicht te krijgen in hun wensen.

Wij hopen dat dit onderzoek van pas gaat komen in het realiseren van nog een heel aantal Tiny Houses. En eventueel een Tiny House van Walden in de toekomst. De rest van het onderzoek kan je op de HBO Kennisbank vinden.

Voetnoot van Tiny House Nederland: De Tiny House filosofie draait om genoegen nemen met genoeg en om bewust en milieuvriendelijk wonen en leven. Diversiteit en maatwerk zijn belangrijke aspecten binnen deze filosofie. Bewust nadenken over wat jij nodig hebt in een huis en waar je zonder kunt, wat jij belangrijk en mooi vindt en keuzes maken op basis van de bevindingen. Om vervolgens de vrijheid te hebben om te wonen en te leven naar je waarden. Je kunt bepaalde aspecten van de bouw prima standaardiseren en zo ook milieuvriendelijker produceren. Maar één standaard Tiny House ontwikkelen kan nooit de bedoeling zijn. Ieder mens is anders, eenheidsworsten zijn er al genoeg in de bouw. Laten we de diversiteit vieren en uitgaan van maatwerk.

Doe mee met de conversatie

3 reacties

  1. Ik geloof dat massaproductie heel veel kan betekenen voor Tiny Houses, als je het correct aanvliegt kan het de huizen vele malen goedkoper maken voor een gelijke kwaliteit, bovendien wilt niet iedereen een heel ontwerp en bouwproces doorstaan en 60 K is een hoop geld, terwijl betaalbaarheid juist zo belangrijk is . Kwaliteit moet echter altijd boven alles staan want een tweedegraads product wordt niemand gelukkig van. Dat kan echter ook in massa

  2. De voetnoot van THN slaat mijns inziens de plank mis. Het staat buiten kijf dat standaardisatie de kosten kan drukken. Dat betekent dus dat het een Tiny House binnen bereik kan brengen van mensen die er anders nooit een kunnen kopen. Dat dan afdoen als “dat kan niet de bedoeling zijn” is (ongetwijfeld onbedoeld) contraproductief. Ja natuurlijk is volledig individueel leuker maar als het niet haalbaar is is standaard Tiny toch nog steeds beter dan standaard eenheidsworst. En er is natuurlijk altijd ruimte voor individualisering. Maar zelfs als dat niet het geval is en er straks echt een eenheidshuisje bestaat, dan nog zal dat maar een klein deel van de hele Tiny House populatie zijn dus wat is het probleem? Open staan voor alle mogelijkheden lijkt me belangrijk voor een organisatie als THN, niet nieuwe dogma’s. Daarvan zijn er al genoeg in de standaardbouw.

    Ik heb zelf een tijdje in de VS gewoond en vele Tiny houses bezocht. Dan zie je de keerzijde van standaardisatie met een aantal bouwers die juist heel duur worden omdat ze een naam hebben opgebouwd. Dus de kosten omlaag en de prijzen omhoog. Dat is natuurlijk jammer maar zeker als de markt groeit zal dat op een gegeven moment omslaan.

  3. Ik woon in een in eigen beheer ontworpen, gebouwd en deels later aangepast klein huisje.
    Ik denk dat zodra er van hogerhand vaste regels mbt maten, gewicht, transportmogelijkheden, etc zijn we wel degelijk aan standaardisatie komen.
    Voor mij waren er drie belangrijke pijlers om mij huisje zo te bouwen als deze nu is.
    efficiëntie in ruimtegebruik, in economie/energie (ook offgrid), gebruikersgemak. Hierdoor krijg je automatisch de meest juiste indeling.
    Deze wordt grotendeels bepaald door hoeveel personen (ook leeftijd) gaan het bewonen.
    Deze efficientievoorwaarden zullen door de eigenaren van het terrein gerespecteerd moeten worden om ook optimaal te functioneren.
    Denk aan licht/zonwarmte en noord zijde indeling. Dak ivm zonnepanelen cq warm water. Boompjes ivm invallende windrichting.
    Ik zit op 35m2 zuidwest ligging, gemiddeld 1500Kw zonenergie en ong 1200-1300 jaarlijks gebruik. Verwarm op gas en/of hout/electra waar nodig.
    Vaste aansluiting water en afvoer.
    Als standarisatie mogelijk is dan zoals auto’s, campers, boten. Optiepakketen leveren welke al in de standaard versie gemakkelijk in / bij te passen zijn.

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *